Nameservers ve DNS: Nedir, Nasıl Kullanılır ve Farkları Nelerdir?

Nameservers (NS) Nedir?

Alan adları sorgulanırken kullanılan isim sunucularına NS denir. IP adreslerinin ve karşılarındaki alan adlarının kayıtlı olduğu sunuculardır. NS, IP bilgilerini ait olduğu domain için saklar. Bir domain satın aldığınızda bu domainin çalıştığı sunucuyu görmeniz için alan adınızı yönlendirdiği adresler NS olarak tanımlanabilir. NS, web adreslerinin bulunduğu yerleri bize söyler. İnternet üzerinde her sistemin, sitenin IP adresi vardır. IP adresleri aralarında nokta işareti bulunan ve 4 numaradan oluşan rakamları ifade eder. (Örn: 205.4.365.17) NameServers, IP adresleri ile alan adlarının bağdaştırılmasını sağlar. Bu sayede IP adresleri yerine alan adlarını yazarak istediğiniz web sitesine ulaşabilirsiniz. Güncel bir örnekle daha iyi anlatmak mümkün:

Marketlerde her bir ürünün barkod numarası vardır. Renklerine, çeşitlerine, içeriğine göre barkod numaraları farklı farklıdır. Her bir ürün için tek tek barkod numaralarını ezberlemek mümkün değildir. Bunun için ürünün adını bilmeniz yeterlidir. Telefon numaraları da aynı şekildedir. İsimleri ile birlikte kaydettiğiniz numaraları tek tek ezberlemenize gerek kalmaz. NS, tamamen bu mantığa göre çalışır. NS, akadem.net, yaratıcıyazı.com gibi alan adlarının web sitesi ve e-posta gibi yönlendirme bilgilerini içerir. Ad sunucuları evinizdeki adres defterinin aksine tamamen elektroniktir. Genel olarak yönetimi Google, Amazon gibi hizmet sağlayıcılar tarafından yapılır. Her bir ad sunucusunun içerdiği bilgiler birden çok etki alanını kapsayabilir. Düzgün bir şekilde çalışabilmesi için yetkili ad sunucularını her bir alan adının tanımlaması gerekir. Ad sunucuları anlamına gelen NS, İnternet’in adres defteridir.

NameServers Sorgulama Ne İşe Yarar?

NS yani ad sunucuları, site yöneticisine erişmek için bir yöntem olarak kullanılır. NS, web sitelerinin nerede çalıştığını gösterir. Whois sorgulaması ile İnternet üzerindeki tüm web sitelerinin bilgilerini eğer aradığınız web sitesi gizli değilse sorgulayarak öğrenebilirsiniz. NameServer sorgulama işlemi sayesinde istediğiniz bir alan adını aratabilirsiniz. Aradığınız alan adını daha önce birinin alıp almadığını öğrenebilirsiniz. Alınmış olan bir alan adını almak isterseniz ve sitenin sahibine ulaşamazsanız NameServers sorgulaması yapabilirsiniz. Bu sayede domainin ait olduğu hosting firmasına ulaşabilirsiniz.

Hosting firmasından web sitesi sahibinin bilgilerini isteyebilirsiniz. Güvenlik açısından site sahiplerinin bilgileri gizli tutulur ve hosting firması bilgileri vermek istemeyebilir. O zaman siz web sitesi ile ilgili teklifinizi firmaya iletebilirsiniz. Onlarda yapmış olduğunuz teklifi müşterisi olan web sitesi sahibine aktarabilir. İnternet sitenizi farklı bir sunucuya taşıdığınızda 1- 48 saat arasında NameServers değişikliği tanımlanma sürecini kapsar. Bu aşamada sorgulama yaparak değişkliğin gerçekleşip gerçekleşmediğini öğrenebilirsiniz. Erişim ile ilgili bir sorun yaşadığınızda bu sorunun NameServer ile alakalı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.

DNS Nedir?

İngilizce açılımı ‘Domain Name System” olan DNS alan isimlendirme sistemi anlamına gelir. İnternetin telefon rehberi olarak da tanımlanır. Tarayıcınızın etki alanını, bilgisayar tarafından okunabilen IP adreslerine çeviren bir tür telefon rehberidir. Tarayıcılar İnternet kaynaklarına ulaşabilsin diye alan adlarını IP adreslerine çevirir. İnternete bağlı tüm cihazlar, diğer tüm cihazları bulabilmek için IP adresine sahiptir. DNS sunucuları sayesinde İnternet kullanıcıları 172.182.2.1 ya da a2b3:c864:bc00:1 gibi daha karmaşık IP adreslerini ezberlemek zorunda kalmayız. Bunun için de hatırlanması zor olan IP adresleri yerine domain isimlendirme sistemi kullanılır. 256 karaktere kadar büyüyebilen bir sistem olan DNS, bilgisayar ile çalışan cihazlarının IP adreslerini çözer. Bu sayede cihazların birbirleri ile haberleşmelerine olanak tanır.

DNS’nin en temel amacı alan adı ve ağ üzerinde yaşanan IP numarası ile ilgili sorulara cevap vermektir. İnternet kullanıcıları herhangi bir siteye ulaşmak istediklerinde internetin hangi alanında bulunduğu DNS sunucuları sayesinde kolay bir şekilde çözülür. Bu sistemde Berkeley Internet Name Domain yani BIND adı verilen yazılım kullanılır. Hangi IP hangi cihaza ait, hangi site nerede olduğu DNS ile belirlenerek ağ içerisinde bulunan ulaşmak istenilen siteye gidilebilir. Erişim hızlı ve pratik bir şekilde gerçekleşir. İnternet kullanıcıları gitmek istedikleri web sitesine ulaşmak için o sitenin adını arama çubuğuna yazar. Siteye gidilebilmesi için bu noktada DNS sürece dahil olur. Gitmek istenilen sitenin alan adını, sahip olduğu IP adresine çevirir. Örneğin; arama butonuna ”natro.com” yazdığınızda DNS yazılan alan adını web sitesinin IP adresine yönlendirir. Böylece siz arama butonuna karmaşık IP adresleri yerine alan adı yazarak İnternette sörf yapabilirsiniz.

DNS Nasıl Kullanılır?

DNS temelini çözümleyiciler ve isim sunucuları oluşturur. Cihazlar isim sunucuları olarak ayarlandığında, host isimleri ile karşılıklı gelen IP bilgilerini tutarlar. DNS istemcileri de çözümleyicilerdir. DNS sunucularının adresleri DNS istemcilerinde bulunur. DNS veri tabanına ait kayıtlar manuel olarak girilir. Bir DNS istemci isim sunucusunda sorgulamayı, bulmak istediği bilgisayarın ismini tanımlayan IP adresi ile yapar. Bazen DNS ayarları değiştirilebilir. Aktif DNS ayarınızı daha hızlı bir DNS olarak kullanabilirsiniz. Bu sayede İnterneti daha hızlı kullanabilir daha web sitelerine daha hızlı erişim sağlayabilirsiniz. İnternet kullanıcıları ya da web sitesi sahipleri siteye ulaşamayabilir. DNS hatası uyarısı alabilir.

DNS Nasıl Çalışır?

DNS sistemi, dünyanın farklı noktalarında bulunan sunucular aracılığı ile çalışır. Bunlar DNS sunucuları olarak da adlandırılır. Bu sistem saniyeler içinde siz farkında olmadan IP adresi ile alan adları arasında bağlantı kurar. DNS sisteminin 4 tane alt sunucusu bulunur.

DNS İmleci

DNS sisteminin karşılaştığı ilk sunucu olarak tanımlanır. İnternet tarayıcınıza bir alan adı yazınca, DNS imleci alan adını karşılayarak derin bir sorgulamaya tabi tutar. Sorgulamanın başarı olması durumunda bir sonraki adıma geçilir.

Kök Sunucusu

Alan adı DNS imlecinden geçtikten sonra kök sunucusuna gelerek burada çözümlenmeye başlar. Basit alan adlarının taşıdıkları karmaşık IP adresleri bu noktada gözle görünce anlayabileceğiniz şekilde ortaya çıkar. Çözümleme işlemi için farklı DNS çözümleyici türleri de bulunur.

TLD Sunucusu

TLD sunucusu. çözümleme sürecinin kök sunucusu gibi bir parçasıdır. Son çözümleme aşamasıdır. Bu aşamada alan adı temsil ettiği IP adresine tam olarak dönüştürülür. Her İnternet sitesi alan adının sonunda bulunan .com TLD sunucusu aracılığıyla çözümlenir.

Yetkili Sunucu

DNS imleci tarafından sorgulanan kök sunucusu ve TLD sunucusunda çözümlenen alan adı, yetkili sunucuya IP adresi olarak ulaşır. Eğer yetkili sunucu IP adresine ulaşabiliyorsa İnternet sitesi açılır. Erişim gerçekleşmezse “DNS sunucusu yanıt vermiyor” uyarısı karşınıza çıkabilir. Bu aşamada DNS imleci ek bilgi ister.

DNS ile NameServers Arasındaki Farklar Nelerdir?

• DNS isim çözümleme servislerini barındırır. NameServers ise herhangi bir alan adı için isim çözümleme yetkisi olan alan adını tanımlayan bir tür kayıt tipidir.

Örneğin; www.xxx.com IP 1.2.1.2, cevabı veren xxx.com adresinin içindeki NS kaydındaki IP adresine sahip olan sunucudur.

• DNS kayıtları, web sitenizin IP adresi ile diğer hizmetlerin ve tarayıcıların etkileşim halinde olması için gereken gerçek bilgileri içerir. NamerServers ise bireysel olan bu DNS kayıtlarının düzenlenmesine ve saklanmasına destek olur.
• DNS kayıtları telefon rehberindeki kişi girişlerini ifade ederken, NameServers telefon rehberinin kendisi olarak tanımlanır. Herhangi birini aramak istediğinizde önce telefonunuzdan rehber kısmına girmeniz gerekir. Aradığınız kişinin bilgilerini öğrenmek için ismin üzerine tıkladığınızda bilgilere ulaşabilirsiniz.