Sosyal Medya Nedir?
Günümüz teknolojisi ile yaşamımızda rol oynayan dijital medyanın, geleneksel diğer medyaların yerine geçmesi oldukça hızlı olacak gibi gözüküyor. Transmedya ismini verdiğimiz dönüşüm hızına ayak uydurabilen firmalar yakaladıkları başarı ile geleceğin yatırımını yapmış olacaklar. Sosyal medya nedir, geleneksel medya platformlarıyla karşılaştırıldığında sürekli canlılık halinde olan bir platformdur. Gazete, TV ve diğer platformlardan en büyük farklı eş zamanlı bilgi paylaşımının yapılıyor olmasıdır. Çift yönlü iletişimin sağladığı etkileşim oranı geleneksel medyanın çok üstündedir. Bu nedenle firmalar tarafından çok fazla kullanılmaktadır ve her geçen sene sosyal medyaya ayrılan bütçe oranları artmaktadır.
Her sosyal medya platformu neredeyse aynı özelliklere sahiptir. Bu özellikler;
Sosyal medya ve sosyal ağ pek çok kişi tarafından aynı şey olarak algılanıyor. Ancak aralarında küçük de olsa bir fark var. Aslında sosyal ağ, sosyal medyanın bir alt dalıdır. Sosyal medya; bir makale, bir video, bir bağlantı, bir GIF, bir PDF dosyası, basit bir durum güncellemesi ya da farklı birçok şey olabilir. Etkileşimde bulunmasanız dahi paylaşım yapılabilen bir kanaldır. Ancak sosyal ağ; hedef kitle, arkadaş, akraba, müşteri gibi tüm insanları ve bu insanların etkileşimlerini içerir.
Dijital pazarlama faaliyetlerini anlamak için ilk önce sosyal medyanın nasıl hayatımıza girdiğini bilmemiz gerekir. Sosyal medyanın ortaya çıkması internet kullanımının artması ile yakından ilgilidir. İnternet ilk defa 1960’lı yıllarda Amerikalıların askeri amaçlar için geliştirdiği ARPANET projesi ile başlamıştır. İnternetin ortaya çıkmasından sonra kişisel bilgisayarlar ilk defa IBM ve Apple Mac bilgisayarlarının piyasaya sürülmesiyle ortaya çıkmıştır. 1990’lı yılların başında World Wide Web kullanımın ortaya çıkması ile birlikte dijital dünya doğumunu gerçekleştirmiştir. 1990’lı yıllarda internetin blogların kullanılmasıyla birlikte sosyal medya ortaya çıkmıştır.
Dünyada ilk sosyal medya sitesi 1997 yılında ortaya çıkan sixdegrees.com’dur. Sixdegrees.com dünyanın ilk sosyal ağ paylaşım sitesidir. İlgili platformda kişiler profil oluşturabilir, arkadaşlarını listeyebilmektedir. Daha sonra sırasıyla frienster, myspace, facebook, flickr, twitter, youtube, instagram gibi platformlar ortaya çıkmıştır. Günümüzde akıllı telefonların kullanımın artmasıyla birlikte bu platformların popülerliğini günden güne arttırmaktadır.
Sosyal medyanın en önemli özelliklerinin başında katılım gelmektedir. Sosyal medyaya her yaş grubundan, sosyo-kültürel çevreden kişiler katılabilmektedir. Bu özellik markaların tüketicilerini tanıma açısından ve hedef kitlelerine ait özellikleri değerlendirmeleri açısından önemlidir.
Sosyal medyanın bir diğer özelliği ise açıklıktır.Tanımında yapıldığı üzere fikirlerin ve bilgilerin paylaşılmasını içerir. Bu fikirlere ve bilgilere ulaşılmasında ise herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Bu sayede sosyal platformlar markalar, siyasetçiler, sanatçılar, kamu kuruluşları, kar amacı gütmeyen örgütler için çok önemli bir iletişim aracıdır.
Sosyal medya platformlarının kullanılmasıyla birlikte pazarlama iletişimi stratejileri ve faaliyetleri yeniden gözden geçirilmelidir. Geleneksel medya ile sosyal medya arasında büyük farklılıklar vardır.
Sosyal medya geleneksel medya ile karşılaştırıldığında gerçek zamanlı ve anlıktır. Hızlı bir şekilde güncellenerek kendini yenileyebilir. Sosyal platformlar dinamik bir yapıya sahiptir. Markaların kullanıcıların ürün ve hizmetleri hakkında yapmış olduğu yorumları takip ederek bunlara gerçek zamanlı olarak yanıt verilmelidir. Sosyal platformları izleme süreçleri sürekli hale getirerek müşteri şikayetleri en kısa sürede çözüme kavuşturulmalıdır. Geleneksel medya ise anlık olarak değiştirilemeyen ve mesajların çok önceden planlandığı bir iletişim şeklidir.
Günümüzde belli başlı platformlar popüler olsa da platformları kullanım amaçlarına, etkileşimlere, paylaşımlara göre temel olarak farklılıkları bulunduran bir takım özellikler söz konusudur.
Mongold ve Folds (2009) kaleme almış oldukları makalede sosyal medya türlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırmıştır: